Hamarkada: 1760

• 1769-12-29. Gaztelako presidente Arandako Konteak herriari idatzi zion: Loiolako elizaren linterna bat tximistak bota zuela jakin zuela zioen, teilatuan kalteak sorturik; beraz, Frantzisko Ibero eta Xabier Inazio Etxeberria maisuei guztia konpontzeko agindua eman ziela.
• 1769-12-28. Goizean, Loiolako elizako teilatuan ziren linternatako bat bota zuen tximista batek.
• 1769-11-29. Joseph Joakin Enparanek eta Miguel Alzagak -aurreko urtean parrokiko obrak egiteko izendatu zituzten-, adierazi zuten harria ateratzeko harrobietan langile talde bat lanean jartzen ahalegindu zela. Haien iritziz, zaila zen behar hainbat harri ateratzea harria lantzen zuten ofizialek etenik gabe jarraitzeko lanean. Eskaera egin ondoren, ordea, Loiola Ikastetxe Errealerako ateratako harria hartzeko baimena lortu zutela jakinarazi zuten, baldin eta maisu baten bidez guztiaren berri jasotzen bazen. Herriak horretarako Frantzisko Ibero izendatzea erabaki zuen.
• 1769-7-14. Parrokiko atariko obrak egiteko hamabost mila erreal Miguel Alzagak aurreratu zituen, baita beste hainbeste Joxe Antonio, Agustin eta Silbestre Amenabarrek ere. Eskritura egitea erabaki zuten.
• 1769-7-14. Tolosan ospatutako Gipuzkoako Batzar Nagusiak agindu zuen hil honen 31rako Diputazioara ezerezean uztea nahi ziren ermiten zerrenda eta haien ondasunen berri bidaltzeko. Udaltzainei agindu zieten lan hori egitea, xehetasunak jasota.
• 1769-4-9. Parrokiko elizan erabiltzeko Loiolatik ekarrita gauza guztien berri eman zioten eskribauari. Beste batzuk noren esku utzi ziren ere adierazi zioten, agiriak agertuz.
• 1768-12-31. Herriak parrokiko obrei buruz idatzitako gutunari erantzunez, bere anaia Sebastianekin bat eginik hamar mila erreal eskaintzen zituela adierazi zuen Joseph Antonio Amenabarrek. Gainera, anaia Agustinek seguruenik beste bost mila emango zituela adierazi zuen. Denera hamabost mila erreal osatuko zituztela horrela, Ameriketan zeuden herritarren artean bildu nahi zutenaren erdia. Beste herritar batzuei eskaera luzatzen ahaleginduko zela ere jakinarazi zuen.
• 1768-12-23. Idatzi baten bitartez Loiolako obrak gelditzean langileek zuten egoera larriaren berri agertu zuen alkateak. Haientzat lana aurkitu behar zela adierazi zuen.
• 1768-7-15. Herriak eginiko eskaerari erantzunez korrejidoreak idatzitako gutuna jaso zuten. Bertan adierazi zuen Arandako Konteak parrokiko atariko obrak aurrera eramateko Loiolako harrobietatik harria ateratzeko baimena eman zuela.
• 1768-6-19. Korrejidoreari baimena eskatzea erabaki zuten, parrokiko ataria egiteko beharrezkoa zen harria Loiolako harrobitik ateratzeko.
• 1768-4-29. Erdi kalearen luzera osoan jarri nahi zen lauzadura egiteko, harria atera eta garraiatzea enkantean jartzea erabaki zuten.
• 1768-3-27. Santutegia zabaldu eta berriro obrak hasi bitartean Loiolako taberna zabaltzeko baimenik ez ematea erabaki zuten.
• 1768-2-26. Sukalderako egurra banatzeko, arau berri batzuk onartu zituzten.
• 1768-2-20. Herriak parrokirako Loiolako bitxiak jasotzeko Arandako Konteak emandako aginduaren berri eman zuten. Kontseiluak Frantzisko Iberori Loiolako apaingarri eta gauza sakratuen inbentarioa egiteko agindu zion.
• 1768-2-18. Alkateari eskatu zioten herriko udaltzainei gogoraztea bolo jokoan jasotzen zuten diruaren truk uda partean elur hornikuntza egiteko zuten betebeharra.
• 1768-2-14. Hamalau urtetik beherako mutikoak aizkora batekin basora joatea erabaki zuten. Eta aizkora galduz gero, gurasoak zigortuak izango zirela ere adierazi zuten.
• 1768-2-6. Burdinoletarako beharrekoak izan zitezkeen zuhaitzen prezio altxatzea erabaki zuten.
• 1768-2-5. Ogi bakoitzari ezaugarri markatxo bat egitea eskatu zieten ogia egiten zuten emakumeei, gero neurriak hartzeko, herriak jakin zezan ogi txarra edo beharreko pisurik gabekoa nork egiten zuen.
• 1767-9-13. Probintziko eta atzerriko burdinolen arteko merkataritza indartu nahirik eta, trukean herriari beharrezkoa egiten zitzaion janaria lortzeko, garbi ikusi zuten derrigorrezkoa egiten zela bide egokiak izatea. Hala, Udalari ahalmena eman zioten inguruko herrietako agintariekin harremanetan jartzeko -batez ere, Azkoitiko, Zestoako, Debako eta Errezilgo agintariekin-, bakoitzak berari tokatzen zitzaion mailan ahalegin guztia egin zezan lurraldean. Frantzisko Ibero maisuari iritzia agertzeko eskatu zioten.
• 1767-8-9. Azkoititik korrejidorearen emaztea herriratu zen zezenketetara, eta harekin etorritako emakumeei eskainitako freskagarriak ordaintzea erabaki zuten.
• 1767-7-29. Aurreko egunean Udalak idatzitako gutuna erantzun zuten parrokiko apaizek. Gutunean prozesioei buruz zerbait esan zezakeen bakarra apezpikua zela adierazi zuten. Hori jakin ondoren, berriro idaztea erabaki zuten, Udalaren nahia ohiko prozesioari heltzea zela adierazteko. Eta prozesioan erretoreak onartutako aldaketa txiki bat baino ez zutela proposatzen zioten: Enparan kaletik igaro beharrean hiru zubietatik jira egitea.
• 1767-7-28. Jesuitak kanporatuta eta Loiolako kapera itxita zenez, parrokiko apaizekin harremanetan jartzea erabaki zuten, San Inazioren omenez zer egin zitekeen erabakitzeko.
• 1767-6-24. Antzinatik herriak zuen ohitura bat indartu nahi zuten: San Juan egunean Eskuztan eta San Pedro eta San Pablo egunean Loiola aurrean txistua eta dantza izatea. Kontuan izanik 1746ko ekainaren 27an Udalak ohitura hori debekatu egin zuela, debekua altxatu eta ohiturari jarraipena ematea erabaki zuten, alkatea ospakizun horietan bertan izanda. Eta ohitura hori guztiz betetzeko, alkateak aginduko zuen bezperako elizkizuna amaitu ondoren enparantzatik txistuak noiz irten, aipaturiko tokietatik pasatuz. Azken dantza enparantzan izaten zen, otoitz orduaren inguruan, horrela sor zitezkeen iskanbila guztiak moztuz.
• 1767-5-3. Loiolako obren maisu Xabier Inazio Etxeberria eta haren ofizialak egindako txostena aurkeztu zuten, haien sendiekin batera, unean zeukaten larrialdia adierazteko. Larrialdiak, Konpainia kanporatu zenean Loiolako obrak bertan behera uzteak sortu zuen. Arandako Konteari obrek jarraitu ahal zezaketen galdetzea erabaki zuten.
• 1767-4-8. Frantzisko Javier Folch de Cardona korrejidorea aurrean zela, jesuiten aurka erregeak emandako agindua agintari guztiek betetzeko prest zeudela adierazi zuten; baina, sentimendu handiz. Ondoren haren berri herriari ematea erabaki zuten pregonariaren bidez eta obeditzeko eskatuz.
• 1767-4-4. Jesuitak Loiolatik atera ziren.
• 1767-4-3. Korrejidorearen aginduetara, Jaime Butler ofiziala eta 'Irlanda' erregimenduko 30 bat soldadu iritsi ziren Loiolara; herriko alkatea, eskribaua eta beste lekuko bakarren batzuk haiekin iritsi ziren. Berehala etxea inguratu zuten, eta erregeak emandako dekretua irakurri zuten: lehenik, erretoreari; eta, ondoren, bertan ziren jesuita guztiei.
• 1767-4-2. Carlos III.ak gauzatu zuen Jesuiten egosketa agintzen zuen pragmatika erreala.
• 1767-2-14. Konturatuz baimenik gabe ogia egiten zuten emakume batzuk saltzaile lanetan ari zirela, hamabi bakarrik izendatu zituzten herrirako eta beste bi Urrestillarako.
• 1767-1-1. Herriko kontuak eta eginiko diruaren banaketa aurkeztutakoan, matxinadak sortutako kalte handiak bertan ez zirela agertzen adierazi zuten.
• 1766-12-31. Guillermo de la Pradari 1.100 erreal ordaindu zizkioten, herriko dorrean jarri zuen ordulariaren azken zatia ordaintzeko.
• 1766-12-31. Herritar behartsuek urtean zehar bizi zuten egoera larria kontuan izanik eta matxinadaren ondoren ezarritako zigorrak handiak zirenez, aurreko urteetan basoetan egindako kalteak zirela-eta kobratzekoak ziren 1.800 errealen ordez 260 kobratzea erabaki zen.
• 1766-12-31. Matxinadak sortutako gastuen berri eman zuten: apirilaren 14an eta 15ean herritar dendariei eginiko kalteak 343 erreal pasatxoan baloratuak zirela; lasto tropari eskaintzeko herriratu behar izan zituztela 11 gurdi; herriaren hornikuntza egiten ibiltzen zirenei eginiko kalteak beste 3.119 erreal zirela; eta abar.
• 1766-9-7. Kontuan izanik kaltegarria izan zitekeela herritarrentzat urarekin nahastutako sagardoa saltzen uztea, bando baten bidez debekatzea erabaki zuten, probintziko foruen isunpean. Bandoan erantsi zuten sagardo garbia saldu nahi zuen guztiak herriko fielari erakustaldi bat eman beharko ziola, ura zuen edo ez erabakitzeko.
• 1766-8-27. Okinak eta ardoaren hornikuntza egiten zutenak behin eta berriz kexatu egiten ziren, apirileko matxinadan izandako kalteak ordaintzea eskatzen baitzuten, baita milizia tropari emandako hamabi gurdi lastoak ere. Herriko diruzainari ordainketa egiteko agintzea erabaki zuten. Ardoaren hornikuntza egiten zutenei, 3.119 erreal eta 28 marai ordaindu zieten; alondegiko tabernaren apurtzea eta herriko tabernetan edandako ardoa ordaindu zuten horrela. Urrestillako tabernariari, ardoa ez ezik, ogia ordaindu zioten, 340 erreal eta 32 maraitan. Okinei eta lastoa eman zutenei, 343 erreal.
• 1766-8-24. Herri Batzar nagusian, apirilean sortutako matxinadan egindako gastuei aurre egitea derrigorrezkoa ikusi zuten. Horrela, zentzu bat edo gehiago sinatuz dirua lortzea erabaki zuten, eta herritarrek Udala osatzen zutenei horretarako ahalmena eman zieten. Ardoari zerga ezartzeko Kontseiluarengandik baimena lortzea ere eskatu zieten.
• 1766-8-7. Probintziak adierazi zuen Isabel de Fernesio erregin ama hil zela. Lehen astelehenean lutua erabiltzea erabaki zuten.
• 1766-6-30. Loiolako Santutegiaren inguruan Inazio Ibero Erkizia maisua hil zen.
• 1766-6-26. Lehenik Diputazioak eta ondoren Hondarribiko Batzar Nagusiak eginiko debekua ontzat hartu zuten. Beraz, urte hartan herriko festetan zezenketarik ez antolatzea erabaki zuten.
• 1766-4-26. Fidelak esan zuen okinen artean 300 anega gari baino gehiago zabaldu zituela, hilaren erdian herriratutako tropari eskaintzeko.
• 1766-4-26. Hondarribiko batzar nagusian Diputazioaren agindua ontzat hartzean, aurtengoz ohiko zezenketak alde batera uztea erabaki zuten.
• 1766-4-21. Matxinada zapuztera zetorren espedizioa goizean iritsi zen herrira, eta atxiloketak egin zituen berehala.
• 1766-4-15. Matxinada izan zen herrian. Garia eta artoaren prezioak erabaki zituzten. Arratsaldean prozesioa egin zuten Loiolara, eta agintariei eta parrokiko apaizei parte hartzera derrigortu zieten.
• 1766-4-14. Azkoitian iskanbilak izaten zirela-eta, herritar jauntxoek baserritar batzuk kontratatu zituzten herria zaintzeko. Baina, iluntzean etxeratzean, horiek Azkoitian gertatutakoaren berri jakin zuten; hau da, aleak merkatzea lortu zutela, herritarrek protesta handia egin ondoren. Kanpaiak jo zituzten, baserritar armatuak ez ezik Urrestillako matxinoak ere herriratu ziren eta azkoitiarrek lortutakoaren berri eman zieten. Matxinadaren hasiera zen.
• 1766-4-9. Beharrei erantzuteko herrian nahiko gari izango ote zen kezkatuta, Donostiari zerbait eskatzea erabaki zuten.
• 1766-4-2. Eskribauari agindu zioten aleak zituztenekin harremanetan jartzea eta zenbat zuten jakitea. Ondoren, Azkoitiko herriari gauza bera egitea eskatu zioten. Hori garrantzitsua zen, biztanleak ezer gabe gelditu ez zitezen, batean eta bestean behar ziren neurriak hartzeko.
• 1766-3-4. Askatasunean mistela eta pattarra saltzea debekatu zuten, ikusita nolako kaltegarriak ziren osasunarentzat eta sendien hondamena sortzen zutelako.
• 1766-2-28. Inbentario bat egin ondoren, Loiolako bitxiak Parrokira jaso zirela jakinarazi zuten.
• 1766-1-26. Joxe eta Inazio Oñederrak Udalarekin bederatzi urtean elurraren hornikuntza egiteko eskritura egin zuten. Herriko frontoiaren inguruan zen bolatokiak sortzen zituen irabaziak haientzat gelditu ziren.
• 1766-1-17. Ohiko egun jakinetan gauez argiak pizten zirenean, gutxienez etxe bakoitzean bi argik egon beharko zutela erabaki zuten. Agindua betetzeko, alkateari udaltzainari berria pasatzea eskatu zioten.
• 1765-12-26. Guillermo de la Prada herriko dorreko ordulariaren arduradunari -bertan kokatu ondoren-, bigarren zatiko ehun dukat ordaintzeari buruz hitz egin zuten, ez zuelako orduan herriak dirurik. Alkateak adierazi zuen berak aurreratuko zituela, lehen zatia ordaintzean bezala, eta onartu egin zuten. Joseph Abalia zurginak jaso beharko zituen berrehun dukat. 163 erreal, berriz, berari ordaintzea erabaki zuten, hurrengo urtean basoak saltzean herriak jasoko zuenetik, eta unean bale bat emango zioten horrela adieraziz.
• 1765-10-13. Urrestillan iturri berria egitea erabaki zuten.
• 1765-10-7. Antonio Etxeberriarekin eskritura sinatzea erabaki zuten, Inazio Ibero maisuak prestatutako moduan Urrestillan iturri berria egiteko.
• 1765-9-15. Herri Batzar nagusian, Urrestillan iturri berria beharrezkoa egiten zela jabetuz, iturria egitea erabaki zuten. Inazio Ibero maisuak prestatuko zuen, nahiz eta dirurik gabe zegoen orduan herria. Miguel Alzaga alkateak, Manuel Altuna zenaren alargun Maria Ana Portuk eta Joan Bautista Larraarrek hiru mila erreal aurreratu zituzten iturria egiteko.
• 1765-8-16. Herriko dorrean zen ordularia ikusi ondoren, Guillermo de la Prada maisuak konpontzea baino berria egitea hobea zela adierazi zuen, berak 3.300 errealean egingo baitzuen. Horrela egitea erabaki zuten, eta sinatu beharreko eskrituran 1763an parrokiko ordularia egitean jarritako baldintza berak ipini zituzten.
• 1765-8-9. Herriko dorreko ordularia geldituta zela eta, Guillermo de la Prada maisuari herriratzeko eskatuz gutuna idaztea erabaki zuten.
• 1765-8-7. Frantziskanen komentuko alde batean erretaula egiteko Martin Arzadun maisuarekin eskritura egin zuten. Erretaula Inazio Ibero maisuak emandako itxurarekin egingo zuten.
• 1765-6-29. Hil honen 20ko uholdeak hautsitako bideak konpontzea erabaki zuten.
• 1765-6-29. Herritar bereziek sagastiak sortzeko gogoa zeukaten, herriak lurra emanez gero, eta, beraz, batzordea izendatzea erabaki zuten gaia aztertu ahal izateko.
• 1765-6-29. Ordenantzek agintzen zuten agintaritzara iristeko beharrezkoa zen ondasun batzuk izatea. Baina azkenaldian ez zioten kasu handirik egiten ordenantzari, eta gezurra ere esan zuten behin baino gehiagotan. Hortaz, liburu berezi batean zerrenda osatzea erabaki zuten. Liburuan agintaritza eskura zezaketenak eta ezin zutenak banatzen ziren, baita guztien ondasunen berri eman ere.
• 1765-6-29. Udalbatzar Nagusira deitutako herritarrak bertan zer gai aztertuko zen jakin gabe joaten zirenez, eskribauari eskatu zioten bakoitzari gaien berri aurrez bidaltzea. Ondorioz iritzi bat agertzeko egokiago izango ziren batzarrean edo, gutxienez, informazioa jasota izango zuten.
• 1765-6-20. Uholde handiak izan ziren eta bide gehienak erabat apurtuta gelditu ziren -batez ere, ibai ingurukoak-.
• 1765-2-24. Haragi hornikuntza egiten zuenarentzako egin nahi zen etxea eraikitzea enkantean jarri zuten.
• 1765-1-21. Eskerrak eman zizkioten Granadako Dukeari, herriko errukietxean ziren behartsuentzat hogei anega gari eman zituelako.
• 1764-9-9. Herritar berezienekin Guillermo de la Pradak herriko dorrean ordulari berria jartzeko eginiko eskaintza ikusi ondoren -derrigorrezkoa zen ordulari zaharra hark jasotzea, ordaindu ondoren-, horrela nahi ez balu beste maisu bat aurkitzea erabaki zuten.
• 1764-8-19. Gillermo de la Prada erlojulariak parrokiko ordulariaz bidalitako gutuna irakurri zuten. Lehen Herri Batzarrean gutunaren berri adieraztea erabaki zuten, bost egun herrian igaro zituen erlojulariari 80 erreal ordaintzeko, ordularian konponketa lanak egin eta martxan utzi baitzuen.
• 1764-4-1. Ganaduen hiltegi berria eta haragi hornitzailearen etxebizitza enkantean jartzea erabaki zuten.
• 1763-12-16. Lamiosena zubiaren inguruan arropa garbitzaileentzat egokitutako iturria eta aska ordaintzea erabaki zuen herriak.
• 1763-12-16. Landeta etxetik Harzubira bitartean egindako bidea ordaintzea erabaki zuten, eta langileei soldata agindu zieten.
• 1763-9-7. Landetako kalbario ondoan berriro egiten ari ziren ermitari buruz hitz egitean, horretan jarraitzea erabaki zuten, Frantzisko Ibero maisuak aurkeztutako era berean.
• 1763-8-21. Herriko basoen zaintzaileak adierazi zuen Atxumarriaga baserriko Domingo Goenagak txondor bat erretzean haizeak emandako txinpart baten bidez Kutxaingo zuhaiztiak su hartu zuela. Gutxienez, 50 haritz galdu zirela era jakinarazi zuen. Goenagak toki berean 50 haritz landatu beharko zituen eta, bi orri izandakoan, herriaren eskuetan utzi.
• 1763-8-21. Eskribauak adierazi zuen parrokiko ordulari berria egiteko baimena iritsi zela. Ordularia Guillermo de la Prada maisuak egingo zuen 3.300 errealean eta ordulari zaharraren truke. Parrokiko etxezainari horixe egiteko baimena ematea erabaki zuten.
• 1763-8-1. Alkateak adierazi zuen parrokiko apaizekin harremanetan jarri ondoren eta Frantziskanetako lekaimeen erreguak entzun ondoren, egokia zela Loiolako Santutegira egun hartan egingo zuten prozesioa bide berritik pasatzea. Ontzat hartu zuten gainontzeko agintariek ere horrela egitea, baina ondorengo urteetarako inolako zerikusirik gabe.
• 1763-7-17. Landeta baserritik Kurutzeako lurraldera bitartean bide berria egin zuten, eta Harzubira bitartean jarraitzea erabaki.
• 1763-5-29. San Millango markesari baimena eman zioten, bere etxe Bikuña, Inazio Iberok eginiko diseinuaren arabera egokitzeko.
• 1763-5-29. Unean haragia ebaki eta publikoki zabaltzen zen tokian etxe bat egitea erabaki zuten, eta hornitzailearentzat etxebizitza egokitzea.
• 1763-2-19. Landetara eginiko bide berrian, Arretxe eta Ondarre baserrien inguruan egokitu beharreko pendizak altxatzeko lanen baldintzak prestatzea erabaki zuten.
• 1763-1-10. Herriak 66 baratza zituela jakinarazi zuten. Guztiak alokatu zituen, zerbait ordainduz.
• 1762-12-31. Volpinik Loiolako egonaldia amaitu zuen.
• 1762-8-27. Azken hamabost egunetan arto anega bakoitza 28 errealean saldu zuten eta, herrian jasotzen zena kanpoan saltzen zenez, prezioa gehiegizkoa zen. Ondorioz, horrelako salmentak egitea debekatzea erabaki zuten, eta pregoiaren bidez herritar guztiei jakinarazi zieten.
• 1762-5-4. Probintziak emandako dekretuari erantzunez, soldaduen zozketa egin zuten eta konpainiaren ofizialak izendatu. Konpainia honela osatu zen: 48 soldadu, kapitaina, tenientea, alferiza eta sarjentua. Zerbait gertatuta ere, beste sei soldadu gehiago aukeratu zituzten.
• 1761-9-13. Urte hartan sagar gutxi izan zelako, sagar neurri bakoitzari sei errealeko prezioa ematea erabaki zuten. Horren araberako prezioa, berriz, sagardoari.
• 1761-8-22. Hilaren 12an Urrestillako parrokiko atarian aurkitutako neskatxa utzia Iruñeko Ospitale Nagusira eramatean egindako gastuak ordaindu zizkioten alkateari. Ospitalera emandako ehun errealeko limosna ere kontuan hartu zuten.
• 1761-7-12. Urrestillako parrokiaren atarian, utzitako neskatxa bat aurkitu zuten.
• 1761-6-3. Luis Foncueba maisuak amaitu zituen parrokiko sakristia eta Elola kaperaren ate gainerako apalen urreztatze lanak.
• 1761-5-30. Korrejidoreak agindu erreal bat bidaliz idatzi zuen, agintarien aukeraketak urtearen lehen egunean egin beharko zirela esanez.
• 1761-4-25. Parrokian bataioko kaperako burdinsarea urreztatu eta pintatzen ari zirenei, probintziako batzar nagusiak egin behar ziren aretoa zuritzea agindu zieten.
• 1760-12-27. Azkeneko aldiz egin zuten egun horretan agintari aukeraketa. 1761etik aurrera urtarrilaren 1ean egin zuten.
• 1760-12-22. Nikolas Altunak kontuak aurkeztu zituen, San Agustin komentuko erretaula nagusia egitean sortutako gastuen berri emanez, eta Udalak guztia onartu zuen.
• 1760-12-3. Frantzisko Ibero maisuak, bere aitaren izenean, parrokian eginiko santuentzako bi apalak amaitutzat eman zituen.
• 1760-6-10. Batzordea izendatu zen Eskuztako zelaian herritarren aldetik hainbeste eskatzen zen iturri berria jartzeko gestioak egiteko.
• 1760-6-10. Alkatea eta fidelari eskatu zieten herria eta Frantziskanen artean egindako lurralde trukaketaren eskritura egitea. Beharrezkoa egin zen horrela jokatzea, Gorostiolatik Enparan etxera bitarteko bidea egiteko.
• 1760-5-28. Martin Arzadun eta Domingo Bergaretxe zurginekin eta Juan Balzategi eta Mateo Zinkunegi mihiztatzaileekin eskritura sinatu zuten, Inazio Iberok eginiko itxuran San Miguel eta San Rafael irudiak parrokian jartzeko apalak egiteko.
• 1760-4-7. Korostiolatik Enparan etxea bitarteko bide berria egitea lehen enkantean jartzea erabaki zuten.
• 1760-4-7. Harzubian zegoen zumarra zahartuta zegoela ikusirik, eta erabat galdu baino lehen, saltzea erabaki zuten, enkantean jarrita.