Hamarkada: 1780

• 1782-8-31. Alkateak jakinarazi zuen Frantzisko Xabier Altube tenientearekin egon zela. Honek agertu zion bera herritik kanpo izan zenean zergatik ez zuen nahi izan alkatetzaren makila jaso, baita deitutako Herri Batzar nagusia bertan behera uzteko erregutu ere. Horrela egitea erabaki zuten, udaltzainen bidez albistea herritarrei jakinaraziz.
• 1782-8-29. Alkateak adierazi zuen herritik kanpo irten behar izan zuen hiru alditan Frantzisko Xabier Altube tenienteari, honek alkatetza har zezan, makila eta berria bidali ziola. Baina etxean zuen arren, Altubek ez zuen makila jaso nahi izan eta, beraz, herria, batez ere Andre Mariaren Jasokunde egunean eta San Roke eta ondorengo egunean -azken egun horretan egin beharreko enkantea egin gabe gelditu zen-, alkate gabe izan zen. Azkenik, gertatu zena ikusita konponbidea topatzea eskatuko zuen baina, erabakia hartzea ezinezkoa irudituta, gertatzen zenaren berri eman eta herritarrei lehen iganderako deitzea erabaki zuten.
• 1782-7-7. Xabier Inazio Zuazolarekin eta Atxarankorta baserriaren jabearekin harremanetan jarri ondoren, alkatea eta fidelari baimena eman zieten Ugarte baserriaren lurretan zehar eta zuzen Atxarankortako harkaitzera bitartean bide berri bat egiteko, orain arteko bidea alboan utziko zuena.
• 1782-4-25. Diputazioak konpainia bat osatzeko eskatu zuen, eta zozketa egitea erabaki zuten; aurrez 18 urtetik 50era bitarteko giza-seme guztien zerrenda egin zuten. Herriak soldadu bakoitzari lau pezeta ematea onartu zen: erdia zozketako unean eta beste erdia herritik ateratzeko unean. Baina, horrez gain, egunero beste bi erreal eta libra eta erdi ogi emango zizkieten, kanpoan egin behar zuten denboraldi osoan.
• 1782-3-3. Joxe Joakin Enparanek Enparan errota saltzeko eskatuz idatzi zuen, eta horrela egitea erabaki zuen herriak, aurrez Soresu errota ere tasatuz. Batzorde bat izendatu zuten horretarako.
• 1782-3-1. Udalbatzar nagusian erabaki zuten mila erreal bitarteko langintzak Udalak soilik erabakita egitea, baina hortik gora kostatzen zirenei buruz inolako erabakirik hartzeko, derrigorrezkoa zuen herritarren iritzia jasotzea.
• 1782-2-2. San Agustin eta Santo Domingo komentuetako arduradunen idatziak irakurri zituzten, herriak agindutako gauetan leihoetan argiak jartzeko prest zirela adieraziz. Arduradunak beldurturik ziren, biztanleek zituzten eskubideak galtzeko zorian baitziren herriko agintariek mehatxatuta.
• 1782-1-18. Udaltzainak piztu eta itzaltzen zituzten herriko kaleetan ziren farolak, eta Udalak erabaki zuen 60 erreal gehiago ordaintzea egiten zuten lan horregatik.
• 1781-12-29. Egun hartan idatzitako gutun baten bidez Enparan errota saltzeko proposatu zuen Joxe Joakin Enparanek. Herriari interesgarria iruditu zitzaion eta, bera ez ezik, Soreasu errotarekin ere gauza bera egitea erabaki zuten ondorengo urteko martxoaren 3ko batzarrean. Gaztelako Kontseilu Nagusiari baimena eskatzea erabaki zuten.
• 1781-12-15. Parrokiko sakristian egin nahi zituzten obrei buruz Urdapilleta erregidoreak adierazi zuen harremanak izan zituela Manuel Martin Carrera maisuarekin, baina ezinezkoa zela hori herriratzea, lan handietan sartuta baitzen une hartan. Zubelzu erregidorea maisuarengana bidaltzea erabaki zuten, Iberok egindako proiektuarekin.
• 1781-12-9. San Agustin eta Santo Domingo komentuetako fraideekin uztailaren 30ean eta 31n komentuak argitzeaz eztabaida zuen Udalak, ez baitzuten nahi ohitura bezala hartzea urtero argiztatzea eta, beraz, herria eskaera urtero egin beharrean zen. Herri Batzar nagusian eztabaida kontuan izanik, guztien iritziak jaso ondoren erabaki zuten: komentuek garbi agertzen zutenez herriarekin bat egiterik ez zutela nahi San Inazio eguna ospatzeko, herriaren nahiari erantzun egokia eman gabe gelditzen baziren herritar bezala ez zirela hartuko eta eskubide guztiak galduko zituztela jakinaraztea. San Agustingo fraideei gogorarazi zieten ez zutela herriaren oparirik jasoko Aste Santuan eta San Agustin egunean.
• 1781-12-6. Urte hartako urriaren 6an, etxebizitzak egiteko herriak emandako egurraren salneurriarri buruzko neurriak hartu zituzten. Neurrien arabera, ezinbestekoa zen burdinoletarako eta errotetarako, eta etxebizitza zein fabrikak egiteko erabiltzen zuten egurra bereiztea.
• 1781-9-1. Inolako lurrik ez zutenei txerriak hazteari utzi beharko ziotela adieraztea erabaki zuten, eta horretarako beraien zerrenda prestatu zuen Urdapilleta erregidoreak.
• 1781-9-1. Herriak San Inazio bezperan eta egunean gauez argiak jartzeko eskatuz bidalitako gutunari erantzunez jaso zituzten San Agustin eta Santo Domingo komentuetako prioreen idatziak, agindua betetzeko prest zirela agertuz. Baina San Agustin komentukoak eskatu zuen urtero gogorazteko egunak iritsi aurretik, gutun baten bidez nahiz agintarietako bat komentura agertuz. Herriaren nahia zen, ordea, gau horietan egiten zuten komentuen argitzea ohitura izaten jarraitzea, eta berriro San Agustingo prioreari idaztea erabaki zuten.
• 1781-9-1. Azkenaldian ospatutako Probintziako Batzar Nagusien aldetik herriari ehun pesoko laguntza ematen ziotela jakinarazi zuten, parrokian -batez ere, sakristian- egin nahi zituzten lanak ordaintzeko.
• 1781-7-24. Herriak, eurengan konfiantza agertuz, San Agustin eta Santo Domingo komentuei idaztea erabaki zuen, urteko eta ondorengo San Inazio bezpera eta egunean gauean euren komentuak biek argituko zituztelakoan, biztanle guztiek euren etxeetan egin ohi zuten bezala.
• 1781-7-24. San Inazio egunean ospatuko zen alardea edo ezpata dantzarako herritar guztiei albistea ematea erabaki zuten, udaltzainen bidez.
• 1781-7-24. 1610ean herriak hartutako erabakia aldaketarik gabe betetzea erabaki zuten. Hau da, bezperan prozesioa egingo zen Loiolara, bezperak eta konpletak kantatuz, eta santuaren egunaren ondorengoan meza nagusira joango ziren.
• 1781-6-28. Herriak 1610. urtean egin zuen botoaz hitz egin zuten. Loiolako Ikastetxe Erreala sortu baino lehen eta gerora ere egin izan ziren ospakizunen berri jakin zuten, herria Loiolara bertaratzen baitzen 1767. urtea arte. Urte horretan hutsik gelditu zen ikastetxea.
• 1781-6-10. Larraar baserritik Lasao auzora bitartean eginiko bideak ikustea erabaki zuten, ongi amaiturik ziren edo ez jakiteko.
• 1781-5-13. Burdinola eta errotak zituzten betebeharrak jakinik, inguruko bideak zaintzeko eta konpontzeko agindua eman zuten aurreko urtean. Lanak Frantzisko Ibero maisuak aginduta bezala egitea eskatu zieten, baina herritarren zoritxarrerako erantzun gehiegi jaso gabe gelditu ziren. Guztiei berriro idaztea erabaki zen denbora motz batean konponketa lanak egiteko eta, orduan erantzunik izan ezean, judizialki gestioak egingo zirela esan zuten.
• 1781-4-17. Pedro Sian tuterarrari, herrian ardo oparoa saltzeko baimena eman zioten, derrigorrezko zergak ordaintzen zituela-eta.
• 1781-2-8. Parrokiko sakristiko lanak hasi eta elizgizonekin harremanetan jarri ondoren, bertan zen aldare zaharra kentzea erabaki zuten.
• 1780-9-7. Ohiko gauetan komentuak argitzeari buruz San Agustin eta Santo Domingo komentuetako prioreek eginiko gutunak irakurri eta batari eta besteari herriaren aldetik erantzutea erabaki zuten.
• 1780-7-17. Herriak San Agustin eta Santo Domingo komentuei 1773ko uztailaren 16an gauean argiak jartzeko eskatuz idatzitako gutunak erantzun gabe zirela-eta, berriro idaztea erabaki zuten, adieraziz herriak zer gertatu zen jakin nahi zuela.
• 1780-5-31. Mehea burdinoletara ekartzean eta burdina Beduara eramanez gurdiek kaleetan egiten zituzten kalteen jakinean izanik, eta egurra eta simaurra erabiltzen zuten baserritarrak kontuan hartuta, gurdiak kaleetan ibiltzea debekatu zuten kaleko etxeren batean ez bazuten gurdia bete edo hustu behar. Beduara burdina eraman behar zutenek edo bertatik mehea ekarri behar zutenek beheko portaletik Enparan zubira pasatu behar zuten eta bertatik burdinola edo baserrietara.
• 1780-5-20. Herriko fidelaren ardurapean, Eskuztatik Badiolatxo bitarteko bide berria egitea erabaki zuten.